Łask w różnych źródłach występuje pod różnymi nazwami: Lasko. Laszko. Lassko. W 1504 roku Aleksander Jagiellończyk nadał miastu dodatkowy przywilej targowy, którym mogły się cieszyć jedynie miasta królewskie. Dzięki temu, w XVI wieku Łask przeżywał największy rozkwit rzemieślniczo-handlowy.

Są to czasy Jana Łaskiego Starszego – prymasa Polski i arcybiskupa gnieźnieńskiego, który ufundował w mieście kolegiatę, a do historii wpisał się jako autor Statutu Łaskiego i współtwórca Liber Beneficiorum. Wcześniej był wprawnym dyplomatą koronnym (był m.in. na misjach w Rzymie, Flandrii i Egipcie) oraz sekretarzem królewskim. Brał udział w Soborze Laterańskim, gdzie przedstawił plan krucjaty europejskiej przeciwko imperium osmańskiemu i Wielkiemu Księstwu Moskiewskiemu. Twardo zwalczał luteranizm, zalecając stosowanie sankcji karnych. Grożąc odstępcom klątwą i utratą dóbr, wprowadził cenzurę książek i przywrócił inkwizycję. Walczył też z prawosławiem, zapisał się jako przeciwnik reformacji i duchowny pełen nietolerancji.

Jakże inną drogę wybrał Jan Łaski Młodszy – reformator chrześcijaństwa na miarę europejską, jedyny Polak uwieczniony na pomniku reformacji w Genewie i bratanek prymasa. W Polsce nieco zapomniany, na Zachodzie znany jako Johannes a Lasco. Działał w północnych Niemczech oraz w Anglii. Znał Erazma z Rotterdamu, korespondował z Kalwinem. 194 Jedyny człowiek, którego przyjazdu obawiał się polski Kościół katolicki. Jak się okazało, niepotrzebnie. Najwybitniejszy polski działacz reformacji, humanista, pisarz, tłumacz, był w pierwszym okresie, podobnie jak stryj, dyplomatą koronnym. Wychowany na katolika, zmienił swoje poglądy. Organizował zbory ewangelickie w Anglii i wschodniej Fryzji, tworzył Kościół kalwiński w Polsce. Jan Łaski Młodszy jest zasłużony także dla rozwoju polskiego języka literackiego i piśmiennictwa oraz dla rozkwitu polskiego humanizmu i tradycji demokratycznych. Drugi bratanek abpa Jana – Hieronim Łaski, za zasługi w czasie posłowania w Stambule otrzymał od króla Węgier Kieżmark i Nidzicę na Spiszu oraz zarząd nad Transylwanią. Po przekazaniu sterów innym właścicielom, nastąpiła stagnacja miasta. Po pożodze w 1523 roku nie ocalało nic z zabudowy miejskiej. Zygmunt Stary zwolnił włodarzy miejskich na kilkanaście lat z jakichkolwiek danin i wydał zgodę na kolejny dzień targowy w mieście. Przy rodzie Łaskich herbu Korab rośnie ranga kolegiaty łaskiej. W 1749 r. miasto kolejny raz ucierpiało od pożaru. Jego rola spada do roli mieściny. Po upadku Rzeczpospolitej, miasto trafiło do zaboru pruskiego, a następnie po pokoju w Tylży weszło w skład Królestwa Polskiego.